H. Openbaarheidsparagraaf

De openbaarheidsparagraaf is een nieuwe verplichte paragraaf in de jaarstukken 2022. De verplichting komt voort uit artikel 3.5 van de Wet open overheid (Woo) dat bepaalt dat een bestuursorgaan in de jaarlijkse begroting en verantwoording aandacht besteedt aan de beleidsvoornemens en uitvoering van de Woo. Deze begroting en jaarlijkse verantwoording vloeien voort uit het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV).
Met de verplichte openbaarheidsparagraaf wordt beoogd om een impuls te geven aan de actieve openbaarheid. In deze paragraaf geven wij u inzicht in de voortgang op de beleidsvoornemens en rapporteren wij over de openbaarmaking.

Digitaal Rheden

Nieuwe wet- en regelgeving maar ook de digitalisering van de samenleving dwingt ons om verder te digitaliseren. Zo wordt digitaal werken de norm bij in gebruikname  van ons nieuwe gemeentehuis. De implementatie van de Wet open overheid is een belangrijk onderdeel van het Programma Digitaal Rheden, een meerjarig programma waar we in 2022 mee zijn gestart. Meer informatie over Digitaal Rheden leest u terug in de paragraaf Bedrijfsvoering.

De Woo

De Wet open overheid is op 1 mei 2022 inwerking getreden. Het doel van de Woo is een transparante overheid. Enerzijds wordt dit bereikt door de passieve openbaarmaking, welke ook al onder de voorganger de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) van toepassing was. Daarmee kan een burger een verzoek tot openbaarmaking van informatie doen.
De Woo voegt daar de actieve openbaarmakingsplicht aan toe.  De gemeente krijgt de verplichting om documenten uit elf informatiecategorieën uit eigen beweging openbaar te maken. De invoering van de Woo is gefaseerd, waarbij de actieve openbaarmakingsplicht op een nader bekend te maken tijdstip in delen zal worden ingevoerd.  Als eerste zal een start zal worden gemaakt informatie die relatief eenvoudig openbaar te maken is.
Daarnaast eist de Woo dat de informatiehuishouding van de gemeente op orde is. Informatie moet beter vindbaar, uitwisselbaar, eenvoudig te ontsluiten en goed te archiveren zijn.  

Stand van zaken

De projectgroep Implementatie Woo, op dit moment bestaande uit zeven projectleden en een projectleider, is in 2021 gestart. De ervaringen die wij in 2022 hebben opgedaan nemen wij mee richting 2023 en zijn input voor de programmabegroting 2023-2026. We hebben een inventarisatie gemaakt van de behoefte aan anonimiseringssoftware binnen Rheden, waarna is besloten tot aanschaf. Met deze software kunnen documenten makkelijk en snel worden geanonimiseerd: dit is noodzakelijk wanneer het om grote aantallen documenten gaat die vanwege de actieve openbaarmakingsplicht geanonimiseerd gepubliceerd moeten worden.
De aanschaf van de anonimiseringssoftware wordt in samenspraak gedaan met de gemeente Arnhem, de gemeente Renkum en De Connectie in het kader van de harmonisatie. De Connectie is sowieso een belangrijke partner in de implementatie van de Woo, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor het beheer van veel ICT-toepassingen binnen Rheden. Er wordt structureel overleg gevoerd en over en weer informatie gedeeld.
Door de projectgroep is een impactanalyse van de Woo opgesteld, waar een beeld wordt geschetst van de omvang van de opdracht om de Woo binnen onze organisatie te implementeren. Er worden stappen gezet om de behandeling van Woo-verzoeken efficienter en meer gecentraliseerd in te richten. Zo zal een Woo-coordinator worden aangesteld die verantwoordelijk is voor de het binnen de organisatie verdelen en behandelen van de ontvangen Woo-verzoeken.
De activiteiten die moeten worden uitgevoerd om aan de verplichtingen van de Woo te kunnen voldoen zijn (voor zo ver op dit moment mogelijk) in beeld gebracht. Daarbij is een planning opgesteld voor in ieder geval tot in 2024. Hoe meer informatie over de manier van implementatie door gemeenten en de benodigde -toepassingen vanuit het Rijk beschikbaar komt, hoe beter de projectgroep in beeld kan brengen welke activiteiten binnen Rheden uitgevoerd dienen te worden.
Een groot deel van de WOO verzoeken werd via de website Rheden.nl ingediend en ook digitaal afgehandeld. In 2022 ontving de gemeente 25 Woo-verzoeken (met ingang van mei). Via de website officielebekendmakingen.nl en de website Rheden.nl worden bepaalde documenten van de raad en het college al actief openbaar gemaakt. Zo kan ervaring worden opgedaan en gebruikt voor komst van de actieve openbaarmakingsplicht.
De Woo koppelt de plicht tot actieve openbaarmaking aan de beschikbaarheid van het Platform Open OverheidsInformatie (PLOOI), een centrale voorziening ontwikkeld door het Ministerie van Binnenlandse Zaken. PLOOI was bij inwerkingtreding van de WOO niet gereed, waarmee de plicht tot actieve openbaarmaking is opgeschort totdat deze voorziening beschikbaar komt. Eind 2022 werd echter duidelijk dat PLOOI wordt stopgezet vanwege de te grote complexiteit en dat er een nieuwe voorziening zal worden ontwikkeld.
KOOP heeft van het ministerie de opdracht gekregen om de Woo-index en de zoekfunctie te realiseren. De Woo-index verwijst naar documentcollecties die al elders door bestuursorganen op internet zijn gepubliceerd en de zoekfunctie maakt de documenten in deze collecties centraal doorzoekbaar.
Dit betekent dus dat alle overheidsorganen voor de in de Woo benoemde informatiecategorieën (die niet reeds via andere kanalen worden gepubliceerd) een online locatie in moeten gaan richten waar zij de betreffende informatie kunnen publiceren en via PLOOI kunnen ontsluiten. De eerste stap bestaat nog altijd uit het concreet maken van de informatiecategorieën uit de wet: om welke documenten gaat het precies en in het kader van welke werkprocessen worden die documenten ontvangen of opgemaakt. De projectgroep is hiermee aan de slag gegaan.
Op dit moment worden de Woo-verzoeken zelf en documenten uit de overige informatiecategoriëen  in Rheden nog niet actief openbaar gemaakt totdat de nieuwe voorziening beschikbaar is. De documenten waar middels een Woo-verzoek om is verzocht zijn wel gepubliceerd op onze website en daarmee voor iedereen openbaar.