Energie- en warmtetransitie

Energie- en warmtetransitie
De bebouwde omgeving in Rheden is in 2040 aardgasvrij.
Wat willen we bereiken?
We hebben niet alleen de opgave om in 2040 CO2 neutraal te zijn in Rheden. We moeten daarbij ook gefaseerd afscheid nemen van het aardgas als warmtebron. De recente geopolitieke ontwikkelingen leggen een extra urgentie op dit proces. De tussenstand die we voorzien voor 2030 is dat er dan 5000 (particuliere) woningen klaar zijn om in de (nabije) toekomst van het aardgas af te gaan. Dit noemen we afkoppel-ready. Een onderdeel van deze aanpak is het toekomstklaar isoleren van de hele woningvoorraad, zowel huur als particulier eigendom. Daarmee, en met aangepast verwarmingsgedrag, hopen we 40% tot 50% van de energie die nodig is om onze huizen te verwarmen en te besparen.
De verantwoordelijk portefeuillehouder is Paul Hofman
Welk risico of welke risico's staan dit doel in de weg?
Een risico is dat de afhankelijkheid van de realisatie van dit doel met allerlei externe factoren (integrale wijkaanpak, rijk, subsidies, energieleveranciers, etc.) en complexiteit met zich meebrengt dat vertragend werkt.
Beoogde resultaten:
We starten we in een 2e wijk met een wijkgerichte aanpak en selecteren alvast een wijk voor 2025
	In Dieren-West werken we met een wijkuitvoeringsplan (WUP). Voor de andere wijken zullen we een keuze maken in de beste wijkaanpak. In 2024 starten we met een nieuwe wijk of nieuw dorp. Daarnaast selecteren we in 2024 samen met stakeholders een volgende wijk waar we in 2025 beginnen. Daarmee dragen we bij aan de versterking van wijken en het tegengaan van (energie)armoede.
In Dieren-West openen we een energiewinkel/pop-up-store
	Als een van de uitingen van concrete samenwerking in Dieren-West gaan we in de ruimte in de ontmoetingskerk een energiewinkel/pop-up-store openen. Samen met inwoners geven we daar invulling aan.
We doen een verkenning naar concrete ontzorging voor inwoners in Dieren-West
	Om er achter te komen of een collectieve ontzorging in het algemeen en een Maatschappelijke energiedienstorganisatie (MEDO) in het bijzonder een kans van slagen heeft voeren we een concrete verkenning uit (geen onderzoek maar gericht op uitvoering). We zien het als geslaagd als er tenminste 20 huishoudens meedoen bij de eerste implementatie van een MEDO of beter passende ontzorging.
Inwoners worden ondersteunt bij energiebesparende maatregelen
	Door verruiming van de energiecoaches, de invoering van de fixteams en de subsidies voor eigenaren van slecht geïsoleerde woningen, worden tenminste 500 huishoudens bereikt. Zowel huurders (specifiek die met een smalle beurs) als eigenaren.
In 2040 is Rheden een CO2-neutrale gemeente.
Wat willen we bereiken?
CO neutraal betekend dat we naast alle onze energie groen opwekken en een evenwicht hebben tussen de CO2 uitstoot en de CO2 opname.
De verantwoordelijk portefeuillehouder is Paul Hofman
Welk risico of welke risico's staan dit doel in de weg?
We zijn hierbij sterk afhankelijk van alle landelijke en regionale ontwikkelingen.
Beoogde resultaten:
We ontwikkelen een volledig operationeel dashboard
	Het dashboard dient voor monitoring en evaluatie van de energietransitie en de brede monitoring van het burgerakkoord. Het dashboard kent een dynamisch en openbaar karakter.
De energietransitie wordt geborgd in de uitvoering van de omgevingswet
	Een keuze wordt gemaakt of de energietransitie ook een omgevingsprogramma wordt of op welke andere manier de energietransitie wordt geborgd.
De verbinding met stakeholders is structureel geborgd
	We hebben alle doelgroepen en stakeholders in beeld en houden actief contact met de belangrijkste stakeholders.
We starten een nieuwe duurzaamheidslening of een andere mogelijk voorziening
	Op basis van de evaluatie van de huidige "Toekomstbestendig Wonen Lening" starten we nieuwe duurzaamheidslening of een andere voorziening die aansluit op de wensen in het burgerakkoord. De nieuwe regeling complementair aan bestaande leningen en richt zich primair op mensen die niet durven of kunnen lenen.
Inwoners en bedrijven zijn zicht bewust van- en dragen bij aan de klimaatopgave.
Wat willen we bereiken?
Een belangrijke stap naar een succesvolle klimaataanpak is de bereidheid van inwoners en bedrijven om hun steentje bij te dragen. Om onze samenleving verder te verduurzamen samen met onze inwoners en met aandacht voor hun leefsituatie, is meer nodig dan een communicatiestrategie en een internetplatform. Zeker als we dit combineren met de wijkgerichte aanpak om van het aardgas af te gaan. Dan is het zaak aan te sluiten bij de situatie waarin verschillende mensen verkeren, de keuzes waar ze voor staan en ondersteuning te bieden bij het maken van de duurzame keuze voor nu en voor de toekomst. We verwachten veel aanbevelingen uit het burgerakkoord op dit gebied en zullen die gebruiken voor het verder uitbouwen van de strategie voor klimaatbewustzijn en actiebereidheid.
De verantwoordelijk portefeuillehouder is Paul Hofman
Welk risico of welke risico's staan dit doel in de weg?
Een risico is dat de samenwerking tussen overheid en samenleving onvoldoende tot stand komt. Een ander risico is dat bepaalde andere maatschappelijke opgaven voor inwoners en bedrijven een grotere urgentie krijgt/heeft. Ook het werven van voldoende ambtelijke capaciteit vanwege de krapte op de arbeidsmarkt is een risico.
Beoogde resultaten:
Het klimaatplatform “Wat is jouw Rheden” wordt doorontwikkeld
	Wat is jouw Rheden is op dit moment het digitale platform voor de energietransitie. Ook klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulaire economie krijgen een plaats in 2024. De plaats en betekenis (nut en noodzaak) van het platform worden meegenomen in een strategische plan van aanpak voor activering en bewustwording en het daaruit voortvloeiende uitvoeringsplan.
We maken een plan voor de vergroting van bewustwording en kennis onder LO,VO en MBO leerlingen
	We doen dit samen met de scholen die hier voor open staan. We ontwikkelen met hen interactieve en praktische lessen met betrekking tot klimaat, EnergieTransitie,biodiversiteit en circulaire economie en starten diverse projecten en pilots.
We zetten volop in op activering en bewustwording
	Middels campagnes, acties, keukentafelgesprekken en spreekuren. Conform het burgerakkoord zetten we gedragswetenschapper(s) in.
We werken aan goed functionerende energieloketten voor inwoners en bedrijven
	Op basis van de evaluatie en ervaringen met de diverse loketten (REL, RIJE, Energiebank) kijken we naar het best mogelijk loket voor inwoners. We leggen de nadruk op zichtbaarheid, bereikbaarheid en ontzorging .Voor bedrijven zetten we in op het Regionaal Energie Expertiseloket (REE).
In 2040 wekken wij alle energie die wij gebruiken duurzaam op.
Wat willen we bereiken?
We willen dat de gemeente Rheden in 2040 CO2-neutraal is door te zorgen dat het energiegebruik in 2040 gehalveerd is ten opzichte van het huidige verbruik. En daarbij willen we dat de dan nog gebruikte energie duurzaam is opgewekt. Om dit te realiseren hebben we een spoor Warmtetransitie (van gasverbruik naar duurzame warmtevoorziening), een spoor Bewustwording en een spoor Opwek van duurzame energie. In eerste instantie vindt de opwek van duurzame energie vooral plaats door middel van zonnepanelen op daken en gronden. In tweede instantie door kleinschalige windenergie. Grootschalige windenergie lijkt nu niet opportuun vanwege de nabijheid van de Wespendief. Afspraken binnen de Regionale Energie Strategie (RES) zijn daarvoor noodzakelijk.
De verantwoordelijk portefeuillehouder is Paul Hofman
Welk risico of welke risico's staan dit doel in de weg?
Voor het realiseren van de benodigde duurzame opwek is de gemeente afhankelijk van de medewerking van partijen als bewoners, bedrijven en initiatiefnemers. Daarnaast zoeken we oplossingen voor de congestie op het elektriciteitsnet, zodat opgewekte energie teruggeleverd kan worden op het net.
Beoogde resultaten:
In 2030 is op grote daken in Rheden minimaal 25,5 MW aan vermogen opgesteld
	Dit komt overeen met een verwachte opbrengst van minimaal 22GWh (GigaWattuur) en is conform de afspraken die in de RES zijn gemaakt. Grote daken zijn daken die geschikt zijn voor minimaal 15 kWp (kilowattpiek), hetgeen overeen komt met minimaal 43 panelen van 350Wp. Uitgaande van een gemiddeld elektriciteitsverbruik van 3.000 kWh per jaar, kunnen met de minimaal ten doel gestelde opbrengst van 22 GWh ongeveer 7300 huishoudens van elektriciteit worden voorzien.
We zetten maximaal op zon-op-dak
	Dit doen we middels campagnes, subsidies en ontzorging waarbij we rekening houden met netcongestie. Op woningen zetten we ons in voor een stijging die tenminste 1% hoger is dan het landelijk gemiddelde.
We zetten in op kansen voor collectieve warmte
	Voor een warmtenet rond de papierindustrie in Eerbeek, Loenen en Laag Soeren en voor grootschalige winning in de IJssel zetten we verdere stappen.
In het Soerense Beekdal onderzoeken we of een groot (15ha+) Zonneveld gerealiseerd kan worden
	Dit doen we in het kader van het gebiedsproces.
In 2025 is er minimaal 7 hectare aan zonnevelden in Rheden (op land en water) gerealiseerd
	In 2022 is een drijvend zonneveld van 2 ha in de Havikerwaard Zuid in gebruik genomen. Verwacht wordt dat begin 2023 zonneveld De Bocht van 1 ha in gebruik wordt genomen, dat in 2024 het zonneveld van 2 ha in de oksel van de A348 bij Ellecom in gebruik wordt genomen en dat in 2025 nog minimaal 1 extra zonneveld van 2 hectare in gebruik wordt genomen. De kansen kunnen worden beperkt als gevolg van net congestie.